නිලන්ත ගේ දින සටහන්

දේසපාලනයෙන් විමුක්තව පුරවැසියෙකුට රටක විසිය හැකිද? 10 පන්තියේදී අපට සිංහළ බස ඉගැන්වූ ලේල්ලවල ජිනරතන හාමුදුරුවෝ මේසයට බර දී මේ ගැන දේසනා කළ හැටි තවමත් මට මතකය. "හාමුදුරුවනේ ඡන්දය නොදී, මගේ පාඩුවේ සිටීම වැරදිද?" අයෙක් නැඟු පැණයකට උන්නාන්සේ අපට වෙන් වූ කාල පරාසය අවසන් වන තෙක්ම එය වැරදි බව පැහැදිලි කළෝය.
කෙසේ වෙතත් දේසපාලනය එය ක්‍රියාත්මක කරන්නන් නිසා ජරාජීරණ වී ඇති බව අපි හැමෝම දනිමු. සාමන්‍යයෙන් සියළුම මනුස්සයෝ ගෝත්‍රවාදී වෙති. ජාතිවාදි වෙන්න එපා, ආගම් වාදී වෙන්න එපා, කුලවාදී වෙන්න එපා, පක්ෂවාදී වෙන්න එපා සහ එකී, මෙකී නොකී කුමන හෝ වාදී වෙන්න එපා කීවාට එසේ නොවෙනවාද? අපේ පාසලේ, අපේ ගමේ, අපේ කාර්යාලයේ, අපේ පවුලේ ආදි වශයෙන් කෙතරම් අපේ කියන දෙයට නැමියාවක් තිබෙනවාද? එය වාදයක් ද? මෙන්න අප සිංහල කියනකොට කට්ටියක් එකතු වෙනවා, මෙන්න අප කිතුනුවෝ කියන කොට තව කට්ටියක් එකතු වෙනවා, අප එජාප (යූ.එන්.පී) කියනකොට තවත් කට්ටියක්. ඉඳින් මේ ආකාරයට කී විදිහකට වාදී විය හැකිද?

එසේ නම් මෙසේ වාදී වීම නරකද? නැත වාදී වීම නරක නැත. නරක නම් යම් වාදයක් නිසා අනිත් වාදය තලන්නේ නම් පෙලන්නේ නම් එය නරකය. උදාහරණයකට සිංහළයෝම කිතුණුවෝ, බෞද්ධයෝ කියා එකිනෙකා තලා නොගන්නේ ද? එවිට කිතුණුවෝ ගොඩේ දෙමෙල්ලු නැතිද?
අපේ පාසල කියා සිතීම නරකද? අපේ ගම කියා සිතීම නරකද? එහි කිසිඳු නරකක් නැත. එහෙත් අපේ පාසල පමණක් පැවතිය යුතුයි අනෙක පාසල් නොපැවිතිය යුතු යැයි සිතීම වරදක් බව මගේ අදහසයි.

ලොව ජාතීන් කිසිවක් නැතිව එක් ජාතියක් පමණක් ඉතිරි වූවහොත් ජාතිය කියා නමකුදු නැත. ආගම යන නමද එසේමය. නමුත් එවැන්නක් කිසි දා සිදුවන්නේ නැත. ලෝක පුරවැසියෙක් වෙන්න දැඟලුවාට ලෝක පුරවැසියෙක් කිසිදා ඇතිවෙන්නේ නොවේ. මිනිසා සත්වයෙක් බැවින් ගෝත්‍රික හැඟිම් වලින් මුදවන්න කිසි කලක නොහැකි වනු ඇත. අපි අප වීම ගැන ආඩම්බර වෙමු. මා සිංහලයෙක් වීම ගැන මම ආඩම්බර වෙමි. නමුත් මම තවකෙකු සිංහලයෙක් කිරීමට නොයමි. එසේම මගේ, අපේ කියන නැමියාව මා සදා ගත්තක් නොව, මා තුල තිබෙන්නක් බව මම දනිමි.

කුඩා දූ ඉපද දවස් දෙකකින් පමණ සිට ඇයගේ ඇස්වල කබ නිරන්තරයෙන් දකින්නට ලැබුනි. අපේ අම්මා සහ බොහෝ දෙනා කීවේ, එය ඇගේ මව ලබා ගන්නා බෙහෙත් පෙති වල උෂ්ණය නිසා වන්නක් බවය. එබැවින් ඇයට සීතල කෑම නියම විය. මුං ඇට, කතුරු මුරුංගා, ගොටු කොළ ආදිය. සති දෙකක් පමණ ගත වුවද දුව ගේ ඇස් වල කබ ඉපැදීම නම් නිම නොවීය. ඉදින් ඕනෑම දෙමව්පියෙක් කලබල නොවේද? දිනක් සේවාස්ථානයෙන් බොහෝම අමාරුවෙන් මිදී, නෝනා වාට්ටුව (ඒ නම "රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහළ" කියනවාට වඩා ලබැදි බව සිතේ) වෙත දියණිය රැගෙන ගියෙමු. ලෙඩ විමසූ දොස්තර ගොළු වූවෙකු විය. හේ ලෙඩ විමසූයේ හිසින් සන් කිරීමෙනි. ම'සොඳුර ඔහුට දරුවා ගේ වූ සංකූලතාවය කීවාය. දොස්තර මහතා කිසිවක් නොකියා ඔසුවක් ලියා, තුන්ඩුව ම'අත රුවීය. "දොස්තර මහත්තයෝ මෙහෙම වෙන්න හේතුව මොකක්ද?" බොහෝම ආචාරශීලීව මම විමසීමි. ඔහු කිසිවක් නොකියා අප හට පිටව යන ලෙස අතින් සන් කළේය.

යමකට හේතුව දැන ගැනීමට හුදු මිනිසෙකුට අයත් නැතැයි ඔහු සමහරවිට සිතන්නට ඇත. සමහරවිටක ඔහු ලෙඩුන්ට පිරික්සා හෙම්බත් වී සිටින්නට ද ඇත. නමුත් එමඟින් බිරිඳගේ මෙන්ම මගේද සිත තරමක් රිඳුනි. එය තරමක පහත් පන්තියක මිනිසෙකුට සලකනවාක් මෙන් හැඟුමකි.

කෙසේ හෝ වේවා, එහි වූ ඔසු හලෙන් දියණියගේ ඇසට දමන දියරයක් ලබා දුනි. එය දින කිහිපයක් ලබා දුන්නත් කිසිදු සුවයක් නොමැති විය. මට හදිසියේම අප නිතර සරනා විබ මතක් විය. මම පැණය ගූගල් කර බැලුවෙමි. මේ තියෙන්නේ හේතු ප්‍රත්‍ය හැම එකක්ම.
මෙය සාමාන්‍ය තත්වයක්, කුඩා දරුවන් බොහෝ දෙනෙක් උපදින විට කඳුළු ග්‍රන්ථි සම්පූර්ණයෙන්ම ක්‍රියාකාරිත්වයේ නැහැල්ලු. ඒ සඳහා දිනකට කිහිප වරක් නාසය අසල ඇස් කොන, සුලැඟිල්ලෙන් මුදුව සම්බාහනය කිරීමෙන් මෙම සංකූලතාවයෙන් මිදෙන්න පුළුවනි. විෂබීජ ආසාදනයෙන් මිදෙන්න මව්කිරි බිඳ බැඟින් ඇස් වලට දැමිය යුතුයි. මව්කිරි වල ස්වභාවයෙන්ම ඇතිවුනු ප්‍රතිශක්තිකරණයක් තිබේලු. දියණිය දින දෙක-තුනකින් සනීපයි.

මෙම සිදුවීමට නම් දැන් මාස දෙකක්-තුනක් විතර ඇති. මෙය තව දෙමව්පියෙකුට වැදගත් වන හෙයිනුත්, විබ අපට කෙතරම් ප්‍රයෝජනවත්ද බව කීමටත් මෙම කුඩා සටහන තැබුවෙමි.

මුහුදු මංකොල්ල කාරයෝ හැබෑවටම ත්‍රස්තවාදීන් නොවේද? මං හිතන්නේ terrorists කියනවාට වඩා pirates කියන එක ලස්සන ඇති කියලා සුද්දෝ හිතනවා ඇති. ඔය ත්‍රස්තවාදී නාමය සුද්දන්ගෙන් එලියට එන්නේ බොහෝම අමාරුවෙන් නොවැ. ඔවුනට අනුව අල්-ක්වයිදා නම් ත්‍රස්තවාදීන් නමුත් මිනීමරු කොටි හැඳින්වෙන්නේ සටන් කරුවෝ, කැරලි කරුවෝ, බෙදුම්වාදියෝ, විමුක්තිවාදියෝ වගේ නම් වලින්. දැන් ඔය කොටි ත්‍රස්තවාදයට හේතුව ඔවුන්ට තිබෙන කෙනෙහිලිකම් කියනවනේ. එතකොට සෝමාලියානු මුහුදු මංකොල්ලකාරයින්ටත් හරියට කෙනෙහෙලිකම් කෙරෙන බව ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශක සුගුලේ අලී (මහතා) පවසනවා. ඔවුන්ගේ මුහුදේ පිට අය ඇවිත් මාළු අල්ලනවලු. ඉතින් ඒකට තමයි මේ මුහුදු මංකොල්ල කෑම් සිදු කරන්නේ. ඇත්තනේ. ඔය ප්‍රශ්ණේ අපේ ජාතිවාදී නොවෙන කට්ටිය නම් කියනු ඇත්තේ, ඔවුන්ව විනාශ කරලා විසඳන්න බැරි බවයි. ඕකට මොකක් හරි දේසපාලන විසඳුමක් දෙන්න වෙයි.

ජාතිවාදියෝ කියනවා, ජාති භ්‍රෂ්ඨයෝ කියනවා, ජාති ප්‍රේමියෝ කියනවා, මේ හැමෝම එකිනෙකාට ඇඟිලි දිගු කරති. ජාතිය, ආගම වැනි දේවල් උප්පත්තියත් එක්ක ලැබෙන දෙයක් හැටියට බොහෝ දෙනා සිතති. නමුත් මා සිතන්නේ එය එසේ නොවන බවයි. ටිබෙට් ජාතික යැයි කියූ මහින්ද හිමි, සිංහල විය, විදෙස් ආක්‍රමණ කාලයේ, බුදු දහම අතහැර කිතුණු දහම වැලද ගත් හෙළයෝ කෙතරම් මෙහි වෙත්ද? නමුත් පැණය තිබෙන්නේ, මේ හැමෝම හිතන්නේ තමුන්ට උපතින්ම මේ සියල්ලටම අයිතියක් ඇති බවකි. මම මගේ ජාතිය සිංහළ වීම ගැන අභිමන් වෙමි. එසේම තවත් දෙමළ මනුස්සයෙකුට තමන් දෙමළ වීම ගැන ආඩම්බර වීමට අයිතියක් ද ඇත. එසේම මට දෙමළ සංස්කෘතිය අනුගමනය කොට දෙමළෙකු වීමට අයිතියක් ඇතුවාක් මෙන් ඕනෑම දෙමළෙකුට සිංහළ සංස්කෘතිය බාරගෙන සිංහළ වීමේ අයිතියකුදු හැකියාවකුදු ඇත. එසේම තමන් ගේ එම ජාතිය ගැන උදම් වීම කිසි සේත් ජාති වාදයක් නම් නොවේ.

එසේ නම් දැන් මොකක්ද මේ ජාතිවාදීන් නොවේ යැයි කියා සිංහල ජාතිය ගැන කතා කරන්නවුන්ට පහර ගසන අය ගේ උවමනාව? සිංහළයෝ, දෙමල්ලු හෝ බර්ගරයෝ නෙමේ ප්‍රශ්ණේ, මෙතන ප්‍රශ්ණේ මනුස්ස කම. මා කුඩා කල, අපේ පවුලම ගුවන් මඟින් යාපනයට ගියෙමු. (එකල රජයේ සේවකයන්ට ගුවන් මඟින් යාම සඳහා අවසරයක් (warrant) විය.) අප ගියේ යම් ජාතිවාදී කලබලයක් යාපනයේ පැන නැඟි කාලයේම විය. (මා කුඩා නිසා එතරම්ම ඒ ගැන විස්තර කිරීමට මතක නොමැත). කෙසේ මුත් ගිනි තැබූ සිංහල ගෙවල් කිහිපයක් මගේ තාත්තා විසින් මට පෙන්වන ලදි. ඒවා පොල් අතු මඟින් ආවරණය කර තිබූ අයුරු මට සිහියට නැගේ. පොල් අතු දෙකක් මෑත් කර බැලූ මට දැක ගන්නට ලැබුනේ දැවී ගිය මිනිස් සිරුරකි. සිංහළයෝ බොහෝ දෙනෙක් යාපනය නඟරයේ වූ නාග විහාරයේ උයා පිහාගෙන කමින් සිටියෝය. අපේ ගමනේ අරමුණ වූයේත් නාග විහාරය සහ නාග දීපය වැද ගැනීම විය. කෙසේ මුත් අපි දිවා ආහාරය සඳහා කඩයකට ගියෙමු. අපේ තාත්තාට දෙමළ තරමක් කතා කළ හැකි විය. හේ කඩයෙන් ඉඳි ආප්ප ඉල්ලා සිටියේය. ඉඳි ආප්ප වීදුර පෙට්ටියක පුරවා තිබියදීත්, ඉඳි ආප්ප නැතැයිද, සිංහලයින්ට කෑම නොදෙන බවද මුදලාලි කීවේය. මෙලෙස කඩ කිහිපයකින්ම විමසන ලද මුත් අපට කිසිවක් කෑමට නොලැබුණි. දැන් මට තීරණය කළ හැකිද, දෙමල්ලූ හැමෝම ජාතිවාදියෝ බව. කුඩා ලමුන් තිදෙනකුට කෑමට යමක් දීගත නොහැකි වූ අපේ තාත්තාට කුමන හැඟීමක් ඇති වන්නට ඇතිද? අප නැවත කොළඹට පැමිණීමට නියමිත වූයේ පසු දින ගුවන් යානය මඟින් වුවත් එදිනම සවස දුම්රිය මඟින් අප කොළඹට පැමිණියෙමු. මෙහිදී තවත් යමක් පැවසිය යුතුය. දුම්රිය පොලේ වූ දෙමළ මනුස්සයෙක් අපට කෑමට ඉඳි ආප්ප සහ තෝසේ ගෙනවුත් දුන්නේය.

සිංහලයෝ, දෙමල්ලු මේ කිසිවෙක් ජාතියක් වශයෙන් ජාතිවාදීහු නොවෙති. නමුත් ජාතිවාදී අමනුස්සයෝ, ලංකාවේත්, ඉන්දියාවේත්, ඇමරිකාවේත් වසති. ඉඳින් ඒ නොමිනිස්සු නිසා එම ජාතියට බැණ වැදීම සාධාරණද?

"නිවාඩු පැමිණි සෙබළා පෙම්වතියට වෙඩි තබයි", "සෙබළෙකු වෛද්‍යවරියක් මරා දමයි" ... මැයින් යුතු පුවත් අපි දකිමු. එතැන් පටන් සිදුවන්නේ කුමක්ද? "හමුදා කාරයෝ ඔහොම තමයි, හිත් පිත් නැහැ.." ආදි වශයෙන් දහසකුත් දෙස් දෙවොල් තබන්නෝ අනේක වෙති. "වෛද්‍යවරයෙකු තම රෝගියෙකු ඉහල මාලයෙන් පහලට තල්ලු කොට මරා දමයි", "නීති විරෝධී ගබ්සාවෙන් කත මරුට" ලෙස පුවත් සිරැස් කියැවුනත් "දොස්තරලා හැමෝම ඔහොම තමයි" කියන්නෝ නම් නොවෙති. සෙබළු හැමෝම මිනී මරුවෝද?, දොස්තරලා හැමෝම සාන්තුවරයන්ද?. එක් අයෙක් කරන වරදට කුළක සෑදීම මෙරට බෙහෙවින් දක්නට තිබේ. එක් එක් රැකියාව අනුව ඔවුන් ලබා ගන්නා ශික්ෂාවක් තිබේ. වෙසසින්ම හමුදා තුල එම විනය ඉහලින්ම රැකේ. අතරින් පතර අළුගෝසුවන් නැතුවා නොවේ. නමුත් බොහෝ අළුගෝසුවන් විනය ගරුක කරන තැනකි හමුදාව. එක් මනුස්සයෙක් කරන වරදකට සමූහයක් වගකිව යුතුද?

දැන් ලංකාවේ තිබේ යැයි කියන පැණය කුමක්ද? ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි යුද්ධය ද? ඒක නොවේ බොහෝ දෙනෙකුට අනුව පැණය. පැණය නම් ජනවාර්ගික ගැටළුවයි. දේස පාලුවෙක් ගෙන් ඇසුවොත්, විද්වතෙකුගෙන් අසුවොත්, බොහෝ සාමාන්‍ය ජනතාවගෙන් ඇසුවොත් කියන්නේ "ජනවාර්ගික ගැටළුව තමයි රටේ මූලික ගැටළුව". ඒත් හත් දෙයියනේ කවුරුවත් කියන්නේ නැහැනේ මේ ගැටළුව මොකක්ද කියලා. ජනවර්ග කිව්වහම සිංහළ, දෙමළ, මුස්ලිම් මූලික කොට ගෙන කිහිපයක්ම තියෙනවා නොවැ. මේ බහු බූතයෝ හැමෝම කියන්නේ යුද්ධය එපා ජනවාර්ගික ගැටළුවට විසඳුමක් ලබා දෙන ලෙසයි. අප මූලික ලෙසම සිංහළ දෙමළ ජනවර්ග දෙක ගනිමු. දෙමෙල්ලුන්ගෙන් භාගයකට වඩා ඉන්නේ ඊනියා ඊලාම් දේසේ නොව අනෙක් පැති වල බවයි කියැවෙන්නේ. ඉඳින් අපේ සිංහල ජාතිවාදියෝ දෙමළ අම්මා කෙනෙක්/මුස්ලිම් අම්මා කෙනෙක් ළමයෙක් වඩාගෙන බසයට නැඟුනොත් වාඩි වෙන්න ඉඩක් දෙන්නේ නැතිද? (කාටවත් ඉඩ දෙන්නේ නැති අය ඉන්නවා ඒක වෙනම කථාවක්). දෙමළ/මුස්ලිම් කඩවලින් බඩු ගන්නේ නැතිද? දෙමළ/මුස්ලිම් හිඟන්නන්ට හිඟමන් නොදෙන්නේද?

නමුත් සිංහළයෝ බොහෝ දෙනෙක් ජාතිවාදීන් බවයි, මේ බොහෝ ඊනියා සාමවාදීන් ගේ කියමන. ඔවුන්ට අනුව මහ ජාතියෙන් සුළු ජාතින්ට වෙන්නේම කෙනෙහෙලි කම්. නමුත් මුස්ලිමුන්ට පමණක් හිඟමන් දෙන මුසල්මානුවෝ බොහෝ දෙනෙක් ඉන්නා බව මම පුද්ගලිකව දනිමි. වවුනියා (වැව්‍නිමාව) යන කෝච්‍චියේ දෙමළුන්ට පමණක් අසුන් දෙන දෙමළුන් මම දැසින් දැක ඇත්තෙමි. ජාතිවාදීන් කවරෙහුද?

අපි (සිංහළයෝ) හැමදාම විවිධත්වයට කැමැති අය වෙන්නෙමු. තෝසේ රස විදින්නේත්, කොත්තු රස විදින්නේත්, දෙමළ සින්දු අහන්නේත් ඇයි? කමල් හසන් ගේ සේයා රූ කාමරයේ ගසා ගෙන ඉන්නේ ඇයි? බසයේ දකින දෙමළ දරුවා සුරතල් කරන්නේ ඇයි?

දැන් බොහෝ සාමවාදීන් ගේ විසදුම කුමක්ද? දෙමළුන්ට වෙනම පරිපාලන ව්‍යුහයක්, මුසල්මානුවන්ට වෙනම පරිපාලනයක්, වැද්දන්ට වෙනම ව්‍යුහයක්. එකට ඉන්න හොඳ නැහැ.

ජෛව විවිධත්වය අතින් සරුසාර රටක් ලෙස අපේ රට කැපී පෙනෙන බව තමයි කියන්නේ. ඒ විවිධත්වය ලස්සනයි, මේ ජාතින්ගේ විවිධත්වය කැතයි. කාටද කියන්නේ මේ අවනඩුව?

ඊයේ මාතලේ ඇති ම'සොදුරිය ගේ මහ ගෙදර වූ දානමය පිංකමකට සහහාගී වී කොළඹ එන්න පිටත් වන විට වේලාව හැන්දෑවේ හතරට පමණ විය. අඹේපුස්සේ දී බසය හබස් විය, වේලාව රාත්‍රි හතයි. බොහොම අමාරුවෙන් එතැනින් පැමිණි ගමනාගමන මණ්ඩලයට අයත් බසයක අවුත් පිටකොටුවෙන් බසින විට රාත්‍රි නවය පමණ විය. බොරැල්ලට එන විට නවයයි විස්සයි. නාරාහෙන්පිටට යන්න නොමැත බස්. නැවතුම් පළ තුල සෙනඟ ඇති මුත් බසයක් එන පැහැයක් වත් නොමැත. බස් නවත්වන තීරුව තුල තෙසක රිය රැලකි. බසයක් එනතුරු බලා හිද නට්ටං වූ කල අයෙක් තෙසක රියකට කථා කරති, නැඟ යති. ඉන් පසු, පසු පස වන අනෙක් රිය සෙමෙන් සෙමෙන් නැවතුම් පළට ඇදේ. මට සිහි වූයේ ගොදුර අඩ පණ වන තෙක් බලා සිටින ගිජු ලිහිණි රැලක හැඩයකි. බලා හිද, නැවත බලා හිද මඟීන්ට ඇති වූ කල තෙසක රියකට කථා කරති. උන් සිනහ මුසුව පැමිණෙති, කියන ගානක් මඟියෝ දෙති. ගිජු ලිහිණියෙකුට මිනිසෙකු මැරිය නොහැක. ලඟට පැමිණියහොත් පහර දෙන බවද දනිති. නමුත් බඩ ගින්නේ මළ පසු රස කර බිදිය හැකි බව දන්නා බැවින් මැරෙන තෙක් ලඟ පාතකට වී බලා සිටිති.

ත්‍රස්තවාදීන්‍ට එරෙහිව කෙරෙන සටනේ දී අපේ සෙබළුන් මැරෙති. යුද්ධය නිතරම අවජාතක බවද කියැවේ. සටනේ දී අත පය, ඇස්, ඉස්, මස් ආදී දේ අහිමි වූ කී දෙනෙකු අප අතර වෙත්ද? යුද ගී ගයා පෙරමුණට යවන්න වෙහෙසෙන කිසිවෙකු ගේ නෑයෙක් පෙරමුණේ නොවෙති. උඩින් දමන බෝම්බ වලින් නිරායුධ, අහිංසක වැසියන් ද මැරෙති. යුධ විරෝධීන්ව මර්දන කරන බවද කියැවේ. යුද්ධයට හුරේ දමන කිසිවෙකුත් පෙරමුණේ දුක් විදින සෙබලා ගැන සොයා නොබලති. යුද්ධය නිසා රටේ බඩු මිල අහස උසට නැඟ ඇත. ඒ ගැන කිසිවෙකු කථා නොකරති. දේසපාලුවන් ගේ ආරක්‍ෂාව පිණිස පැය ගණන් පාරවල් වසා තිබේ.
මොනවද මේ කියන්න හදන්නේ. යුද්ධය/සටන එපා.
කවුරුද යුද්ධයට කැමති? කවුරුත් කැමැති නැහැ (අවි වෙලෙන්දෝ සහ උන් ගේ එජන්තයෝ හැර). එහෙනම් මොකටද මේ අපේ අහිංසක සහෝදරයෝ ගිහින් මැරුම් කන්නේ. උන් මැරුම් කන්නේ ඇගේ අමාරුවට? බොරු පුහු චන්ඩි කම් වලට නොවෙද?
රටකට නීතියක් තිබේ, රජයක් තිබේ, පාලනයක් තිබේ. (එය කෙතරම් අප රට තුල සහ ඊට සමඟාමීව අනෙකුත් රටවල බලපවත්වනේද යන්න පැණයකි). මට අසාධාරණයක් වූයේ යැයි කියා හෝ වේවි කියා හෝ කඩුවක්, තුවක්කුවක් ගෙන සැවොම මරමි'යි කියා යකා නැටිය හැකිද? හෙට දිනේ අවිය තොපේ හිසට එල්ල කොට මෙය කරවැයි හොරෙකු හෝ තක්කඩියෙකු අණ දුන් කල තොප මේ හොරා මෙසේ කියන්නේ ඔහු ගේ දුප්පත් කම නිසා හෝ ඔහුට අසාධාරණයක් වූ හෙයිනැයි සිතා එසේ කරමීයි කියන්නේ ද නැතහොත් වෙනත් අයෙකුට මෙම අවි තුඩඟ එල්ල කිරීමට පළමු ඊට එරෙහි වන්නේද?
මගේ සහෝදරයා කකුල අහිමිව, දෑස අහිමිව දුක් විදියි. ඒ පිළිබඳ ඔහුට දුක බැව් සැබැවි. ඒ පිළිබඳ මට දුක බව සැබැවි. ඒ පිළිබඳව ඔබට දුක සිතෙන බැව්ද සැබැවි. එහෙත් ඔබව බේරා ගැන්මට ගොස් ඔහු කකුල අහිමි කර ගත් පසු, "අපරාදෙනෙ ඔයා කකුල නැති කරගත්තේ කියා" ඔබ කිව හොත් ඔහුට කෙතරම් දුක හිතෙනු ඇතිද? "අපරාදේ යුද්දේ නිසා ඔයා ගේ පුතා නැති වුනේ" කිව හොත් අම්මා කෙනෙකුට කෙතරම් දුක හිතෙනු ඇතිද? ඔවුන් දිවි දුන්නේ, ඔවුන් සිරුරු කොටස් අහිමි කර ගත්තේ මේ රටේ යන්නතමින් හෝ රැදී තිබෙන සාධාරණය, යුක්තිය, නීතිය ආදී අහිංසක මිනිසුන් ගේ අයිතිවාසිකම් රැකුමටය. යුද්ධය බංග වේවා! එය අපේත් පැතුමකි. එහෙත් යුද්ධය බංග කිරීමට අප බංග විය යුතුද?

ආතර් වී දියෙස් උතුමා අපේ රටේ එකල පරසිඳු වී ඇත්තේ කොස් මාමා නමින්. භාවිත වසර වලින් 1886 පෙබරවාරි මස 11 වැනි දා උපන් මෙතුමා, හෙළදිව කොස්වලින් ස්වයං පෝෂිත කැරුමට අති සාර්ථක වගා සටනක් දියත් කළේය. එකල අගමැති ජෝන් කොතලාවල මැතිඳු ද තැපැල් සේවය හරහා කොස් ඇට සහ කොස් පැල නොමිළේ යැවීමට ඉඩ දීමෙන් ඔහුට සහය දැක්වීය. ජාතික ප්‍රබෝධය උදෙසා එතුමා විසින් "The Independant" සහ "ස්වදේශ මිත්‍රයා" නමින් පුවත් පත් දෙකක් ද ඇරඹීය. එතුමා ගේ දෙමව්පියන් විසින් කොළඹ විශාකා විදුහල අරඹන ලද බව එතරම් පරසිඳු කාරණයක් ද නොවේ. එසේම එතුමා අගමැති කමට තරඟ කොට ලැබූ පරාජය ද, හොඳ මිනිසෙකු නායකත්වයට ගැනීමට බොහෝ දෙනා තුල ඇති අකමැත්තද ප්‍රකට වන කරුණකි.
කෙසේ නමුදු බොහෝ කලකට පෙර කිරි අම්මා විසින් මගේ තාත්තා ගැන කියූ කරුණක් මතක් කරමි. තාත්තා කුඩා කල ඔහු ගේ පාසලේ ආතර් වී දියෙස් මහතා පිළිගැනුමට උත්සවයක් පවත්වා තිබේ. එහි "වවමු වවමු කොස්...." ආදී වශයෙන් ගීතයක් කියමින් කොස් පැල හෝ කොස් ගෙඩි ඔසවා පෙන්වමින් නැටුමක් පෙන්වීමට මේ කුඩා දරුවා තෝරා ගෙන තිබේ. ඉඳින් ඔහු ගෙදර අවුත් කිරි අම්මා සමඟ කියා ඇත්තේ "අම්මා, කොස් පැල උගුල්ලන එක පවක්. ඒවා පසුව මැරිලා යන්නත් පුළුවන් ඒ නිසා මම කොස් ගෙඩියක් ඔසවා ගෙන මේ නැටුම කරන්නම් නේද?"
කිරි අම්මා ද තම පුතු ගේ සිතුවිලි ගැන සතුටු වී "පුතාට කැමති විදියක්" යැයි කියා ඇත.
කොහොමින් මුත් කොස් මාමා පාසලට ඉහලින් ම පිළිගෙන ඔන්න අර උත්සවයත් ඇරඹුනා කියමුකෝ.
ඔන්න දැන් ළමයි නටනවා. "වවමු වවමු කොස්...." කියමින් බිම තියෙන කොස් පැල ඔසවා පෙන්වනවා.
අපේ තාත්තා ගෙනිහින් තියෙන්නේ ලොකු කොස් ගෙඩියක්. තාත්තා කොහොමද දන්නවද ගීතය කියන්නේ "වවමු වවමු. ම්හ්....ම්හ් ..... කො....ස්". කොස් ගෙඩිය බරයි නොවැ උස්සන්න තමයි තටමිල්ල.
අපේ කිරි අම්මා කියන කොට තමයි මේක ලස්සන. තාත්තා ගේ විතරක් නොවේ ඕනෑම අයෙකු ගේ කුඩා කාලයේ වැඩ ගොඩක් හිනා යන ඒව තමයි නොවෙද?