නිලන්ත ගේ දින සටහන්

අපේ අම්මා ගේ මාමා කෙනෙකු ඊයේ හැන්දෑවේ මිය ගොස් ඇති පුවත මට ලැබුනේ මල්ලි ගේ දුරකතන ඇමතුමකිනි. ඔහු අපට ඉඳහිට මුණ ගැසෙන අයෙකු බැවින් ද, මුණ ගැසුන ද එතරම් කතා බහක නො යෙදෙන අයෙකු බැවින් ද, මම එය එතරම් ම දුක් මුසු පුවතක් නොවේ යැයි උපකල්පනය කොට එකෙනෙහි ම අම්මා ට ඒ ගැන කීවෙමි. අම්මා මහත් හඩින් හැඩීමට ගත්තාය. ම'සොඳුරිය සහ නංගී ඇය සනසා ගත්තේ මහත් වෙහෙසක් දැරීමෙන් පසුවය. මගේ ලොකු මාමා නොහොත් අම්මා ගේ අයියා මීට අවුරුදු 7 කට පමණ පෙර මිය ගිය අවස්ථාව මම සිහි කළෙමි. මගේ ඇහැට කඳුළු බිදුවකුඳු ආවා යැයි මට මතකයක් නොමැත. එහෙත් මීට මසකට පමණ පෙර අපේ පුංචි විවාහ වී සිටි බාප්පා මිය ගිය කල මට හැඩුම් ඉබේ පහළ විය. 

නෑදෑකම් හා සබඳකම් කෙතරම් මිනිස් සිත් සනසවන්නේ ද? එකල මුළු ගමක් ම නෑදැයෝ වූහ. ඔවුන් වචනයේ දුරින් උදව්ට, පහසුකම් දීමට සිටියහ. එහෙත් අද නෑදෑයෝ සි සි කඩය. අපේ අම්මා ගේ කඳුලු තුල වූයේ ඒ හැඟීමයි, ඒ ආදරයයි. දරුවෙකු හඬන කල මාමාට කිරි එරෙන කතාවක් ජන වහරේ ද ඇත. එහෙත් මෙකල දරුවෙකු හඬන ඇසීමට මාමා කෙනෙකු පෙනෙන තෙක් මානයක ද නැත. "පොඩි දුව, මෙන්න කොස් කෑල්ලක් තියෙනවා. තම්බලා ගනින්." අප කුඩා කල අපේ අම්මාට, ඇයගේ මාමා වරු එලෙස නොයෙකුත් වෙසෙසි දේ ගෙනැවිත් දෙති. අපේ අම්මාට ද මාමලා නැන්දාලා තරම් අයෙකු නොමැති ගානය. බොහෝ විටක අපිද අම්මා සමඟ ඔවුන ගේ නිවෙස් වලට යන්නෙමු. ඔවුනොවුන් අතර පැතිර යන සිනහව ආදරය කරුණාව මගේ හද පතුල ද යන්තම් කොනිත්තන්නාක් මෙන් දැන් ද දැනේ. නෑදෑකම් අද සමාජයෙන් තුරන් ව යනු සක්සුදක් ව පෙනේ. නෑයෝ සහ වේයෝ එක බැවි තෙසක රියක පිටු පස වූ බව මට මතකය. අද නෑදෑ කම් නාම මාත්‍රිකය. එකල අවුරුද්දට අපි නොවරදවා අපේ අම්මා ගේ ලොකු නැන්දා හෙවත් අපි කියන පරිදි කඩේ ආච්චි ගේ ගෙදර යන්නෙමු. එය හරිම විනෝද ජනකය. ඇය හරිම රසට ආස්මි හදන්නීය. එපමණක් නොව හදිසියකට හෝ ඇගේ නිවස අසලින් අප වෙනත් වැඩකට ගියේ නම්. "උඹ කොහෙද යන්නේ, මෙහෙ වරෙන්" කියා කුඩා අපව නිවසට එක් කරගෙන ගොස් අඩුම තරමේ විස්කෝතුවක් සමඟ තේ බිඳක් හෝ පොවා මිස පිටත් නොකරයි. එහෙත් අද.....? මගේ දියණියන් ගේ ලොකු අම්මා, හෙවත් සොඳුරිය ගේ අක්කා ඇත්තේ බදුල්ලේය. එහේ ගොස් ඒමට අඩු තරමේ දවස් පහකවත් නිවාඩුවක් අවැසිය. එතරම් කල් නිවාඩු අපට නොලැබෙන හෙයින් අප එහි ගොස් ඇත්තේ මෙතුවක් කලට එකම එක වතාවකි. ඒ වතාව දියණියන්ට කෙසේ වෙතුදු අපට ද මතක නැත. එසේ වී නම් ලොකු අම්මා ගේ ආදරය මතක තියෙන්නේ කෙසේද?    

ඊයේ හැන්දෑවේ වැස්ස ගැන නොකිවමනාය. ව්‍යායාමයට ඇවිදිල්ලත් ඒ වැස්සත් සමඟම හේදී ගියේය. කාර්යාල වේලාවෙන් පසු බස් නවැතුමට දිව ගියේ කුඩයකුත් මා නො ගෙනා නිසාවෙනි. බස් නවැතුම කී මුත් කිසිඳු ආවරණයක් එහි නොමැත. එබැවින් මා වැස්ස තුරල් වන තෙක් සිටියේ ලඟ තිබූ බැංකු ගොඩනැගිල්ලේ අඟුපිලෙහිය. මා අසලින් ම අයෙක් ජංගම දුරකතනයකින් කථා කරමින් සිටියේය. එකෙනෙහි සරම කැසපට ගසා ගත් අයෙක් "A T M" යන්ත්‍රය වෙත දිව ආවේය. ඔහු එතැනට ආවා පමණි, පලාතම එළිය කරමින් විදුලි සැරක් අහසේ ඇඳුන අතර මහ හඩින් අකුණක් පිපිරීය. 

"යකෝ තෝ අපිව මරන්නද හදන්නේ? උදේ ඉඳන් රෑ වෙනකල් ටි.වී. වල, රේඩියෝ වල කියනවා අකුණු ගහන වෙලාවට ටෙලිෆොන් පාවිච්චි කරන්න එපා, ටී.වී. දාන්න එපා කියලා. උඹ විතරක් නෙමෙයි ලඟ පාත ඉන්න අපිත් මැරෙනවා. ඔෆ් කරපන් ඕක. ඕෆ් කරපන් ඕක." සරම හැඳ ගත් පුද්ගලයා බැන වැදීමට පටන් ගත්තේය. ඔහු තරමක් බමණ ගතියෙන් ද සිටින බවක් මම දුටිමි. දුරකථනයේ සිටි පුද්ගලයා ද සැනෙන් එය අක්‍රිය කොට ලැජ්ජා බරිතව වට පිට බලා බස් රියක් දක්වා දිව ගියේය.

ඇත්තෙන් ම ජංගම දුරකතනයන් හී භාවිතා කරන්නේ ගුවන් තරංග නම් ඒවා විදුලි සම්ප්‍රේශණය කරයිද? තවද ඇන්ටනාවක් සම්බන්ධ නොකොට රූපවාහිනිය බලයි නම් එයට අකුණු ඇද ගැනීමේ ප්‍රවණතාවයක් වේද? මා දැනට දන්නා පරිදි නම් ගුවන් තරංග විදුලිය ගමන් ගන්නා මාධ්‍යයක් නොවේ. එහෙත් රැහැන් ගත දුරකතන ආදිය නම් එසේ වෙයි. අකුණු සහිත වේලාවක හොඳම පණිවිඩ හුවමාරු කරගැනීමේ ක්‍රමය ජංගම දුරකතනය වන බව අයෙක් කියනු මම අසා ඇත්තෙමි.   

මා කුඩා කල දිනක වේවැල් පුටු වියන්නෙකු කෑ ගසමින් නිවස පසු කරනා විට අපේ තාත්තා ඔහුට කථා කළේය.  අපේ ගෙදර වූ වේවැල් කැඩී ගිය පුටුවක් ඔහුට පෙන්නා "මේක වියන්න කීයක් ඕනෑ දැ?" යි විමසීය. ඔහු එකල කී ගණන මට මතකයක් නැත. නමුත් ඒ ගණන වැඩි බව කියමින් තාත්තා, "අපොයි, අපොයි ඒ ගාණ හොඳටම වැඩියි. මටත් ඕක වියන්න පුළුවන්, මට වෙලාවක් නැති නිසයි. මම ඇහුවේ" කීවේය. එවිට වේවැල් වියන්නා කියූ දේ මට තවමත් නින්නාද දෙන්නාක් මෙනි. "සර්, සර්ට මේක වියන්න පුලුවන් වෙන්න ඇති, ඒත් සර් මම මේක වියුවේ නැති නම් මට ගෙදරට කන්න දෙන්න බැරි වෙනවා, මගේ දරු පවුල රැක ගන්න බැරි වෙනවා. ඒ නිසයි මම ඒ ගාන කියුවේ" හේ ඉතා දුක්බර මුහුණෙන් මුත් නිභයව කීවේය. අපේ අම්මා ගේ කට කොණට හිනාවක් නැගෙනු මම දුටිමි. "වියනවා වියනවා ඕක" කියමින් තාත්තා ගෙතුලට ගියේය. 

සේවාවන් හා නිපැයුම් ගැන මා තුල මනා කොට ඉගෙන ගත් ශාස්ත්‍රීය දැනුමක් නැති මුත්, අදීන ලංකාවේ බොහෝමයක් ඇත්තේ සේවා සපයා ජීවිකාව සපයා ගන්නන් බව මට සිතේ. වෙසසින් කොළඹ නඟරය නම් සේවා සැපැයුම් කේන්ද්‍රයකි. කරණවැමීයා ගේ පටන් ලිපිකරුවා දක්වාත්, දොස්තරගේ පටන් නාටාමි දක්වාත් සැවෝම සේවා සපයති. නමුත් බොහෝ සේවාවන් ලෙහෙසියෙන් අත හැර දැමිය හැක. මුදල් නොමැති නම් තෙසක රියේ සේවාව ලබා ගැනුමට අපි බොහෝ විට මැලි වෙමු. එලෙස වූ කල මෙකල රුපියලේ අවතක්සේරුවත්, වාහන බදු වැඩිවීමත්, වෙනත් බදු වැඩි වීමත් තුලින් ඇත්තටම අත්‍යවශ්‍ය නොවන සේවා සපයනු ලබන එදා වේල සරි කර ගන්නන් අසරණය. ඔවුන් සේවා නොසපයා නිපැයුම් ක්‍රියාවලියක සිටියා නම් ඔවුන් මෙයින් බේරෙයිද?